Familia vulnerable en España: que é e de que recursos dispoñen

En España, moitas familias están en situación de vulnerabilidade. En termos xerais, trátase de familias que se enfrontan a importantes retos, que afectan ao seu benestar e ao dos seus fillos e fillas. Pero neste texto definiremos con máis profundidade o que significa ser unha familia vulnerable no noso país, que factores levan a esta situación e que programas e recursos dispón para saír dela.

As familias vulnerables en España

Ser unha familia vulnerable en España supón estar nunha situación de fraxilidade social ou económica, con escasos recursos e oportunidades e o risco de non ter cubertas as necesidades básicas. Estas familias poden enfrontarse a unha combinación de factores socioeconómicos como o desemprego, os baixos ingresos, a vivenda inadecuada, os problemas de saúde, a violencia ou a falta de acceso a servizos esenciais como a educación ou a atención sanitaria.

Factores que definen a unha familia en situación de vulnerabilidade económica

As familias en situación de vulnerabilidade afrontan retos e problemas que poden (e normalmente) ter un impacto significativo no benestar de todos os membros, como: 

Desemprego e precariedade laboral

O desemprego e a precariedade laboral son factores comúns que contribúen á vulnerabilidade social das familias, dificultando a súa capacidade para manter un nivel de vida adecuado e satisfacer as necesidades básicas da unidade familiar.

Baixos ingresos e dificultades económicas

Como resultado, os baixos ingresos poden xerar dificultades para cubrir gastos básicos como alimentación, vivenda, sanidade e educación. Esta incapacidade para facer fronte a determinados gastos pode dar lugar a situacións de privación e exclusión social..

Carencias na vivienda 

A falta de vivenda adecuada é outro dos factores que contribúen á vulnerabilidade social das familias, sobre todo cando a vivenda non reúne as condicións de accesibilidade adecuadas.

Problemas de saúde e acceso á atención médica

As familias vulnerables poden enfrontarse a problemas de saúde física e mental, así como dificultades para acceder á atención médica e aos servizos de saúde necesarios.

Catro axudas económicas para familias vulnerables en España

Para paliar a situación na que se atopan estas familias e garantir a cobertura das súas necesidades básicas, existen varios tipos de axudas económicas das que falaremos a continuación.

Ingreso Mínimo Vital

O IMV é unha prestación introducida en 2020 para previr o risco de pobreza e exclusión social. Poderán beneficiarse del tanto as persoas que viven soas como as familias vulnerables que cumpran os requisitos para a concesión da axuda. Para un só beneficiario, a renda garantida é de 7.250,52 euros anuais. Nas vivendas nas que convivan varias persoas, a contía increméntase nun 30% por cada membro, o que supón un incremento de 2.175,16 euros anuais.

Complemento á Infancia do IMV

O complemento mensual de axuda á infancia é unha das melloras introducidas na Lei da renda mínima vital, instrumento co que o Goberno pretende loitar contra pobreza infantil en España. 

Para acceder a este complemento as familias deberán contar con menores entre os seus membros, así como reunir todos os requisitos necesarios para a concesión do IMV.
A contía a percibir depende do número de menores na unidade de convivencia e desprazarase nos seguintes apartados:

• Menores de 3 anos: 115 euros ao mes
• Maiores de 3 anos e menores de 6: 80,50 euros ao mes
• Maiores de 6 anos e menores de 18: 57,50 euros ao mes

Tarxetas moedeiro 

O Goberno anunciou un novo programa de “tarxetas moedeiro” a principios deste ano. Trátase de vales canxeables por produtos de primeira necesidade. Aquelas unidades familiares que perciban menos do 40% da renda media poderán percibir entre 130 e 220 euros mensuais, segundo os fillos ou fillas dependentes. Con esta cantidade poderán acceder directamente a alimentos e produtos de hixiene.

Axuda de 1.000 euros para familias vulnerables

A Seguridade Social ofrece ás familias vulnerables 1.000 euros que se aboan nunha soa paga e están destinados a facer fronte aos gastos diarios. Poderán beneficiarse del tanto as familias numerosas como as monoparentais, os pais con discapacidade ou os titores legais. Os requisitos para optar a ela son os seguintes:

• Residir legalmente en España 
• Tener un dos catro tipos de familias vulnerables aos que vai dirixida a axuda
• Non ter dereito para solicitar outras axudas deste tipo pero que sexan de outro réxime público de protección social
• Non ter uns ingresos familiares superiores aos establecidos, dependendo dos fillos ao cargo:
  • Con 1 fillo a cargo: 15.011,00 euros anuais
  • Con 2 fillos a cargo: 17.112,65 euros anuais
  • Con 3 fillos a cargo: 19.214,30 euros anuais
  • Con 4 fillos a cargo: 21.315,95 euros anuais
  • Con 5 fillos a cargo: 23.417,60 euros anuais
  • Con 6 fillos a cargo: 25.519,25 euros anuais
  • Con 7 fillos a cargo: 27.620,90 euros anuais
  • Con 8 fillos a cargo: 29.722,55 euros anuais
  • Con 9 fillos a cargo: 31.824,20 euros anuais
  • Con 10 fillos a cargo: 33.925,85 euros anuais

Outros programas de apoio a familias en situación de vulnerabilidade

Pero, máis alá do apoio económico, as familias vulnerables enfróntanse a outro tipo de problemas que requiren programas de orientación e asesoramento. O asesoramento e orientación familiar poden axudar a identificar e abordar os problemas e retos aos que se enfrontan as familias, así como a desenvolver habilidades e estratexias para mellorar a súa situación. Este é o caso do programa Atención Familiar en Situacións de Risco que levamos a cabo dende Fundación Meniños, na que realizamos unha intervención integral, con apoio psicolóxico, social e educativo orientada a romper as dinámicas de funcionamento deterioradas das unidades familiares como consecuencia da súa situación de vulnerabilidade.

Desde o punto de vista dos menores, cando sufriron desatención, rexeitamento ou malos tratos por parte dos seus coidados, son necesarios programas especializados de intervención familiar que aporten ferramentas non só para ensinar a pais e nais a exercer adecuadamente a protección, senón tamén para contribuír. decisivamente para o benestar dos nenos e adolescentes. No caso do programa de intervención familiar que desenvolvemos en Meniños, arredor do 70% das familias conseguen recuperarse e afrontar con maior forza e eficacia as dificultades e retos futuros.

Contamos tamén con puntos de encontro familiar garantir o dereito fundamental dos fillos a relacionarse cos seus pais despois dunha separación. A través deles resolvemos e previmos conflitos, buscando a normalización das relacións familiares.

E ser unha familia vulnerable supón enfrontarse a unha serie de retos socioeconómicos que poden afectar significativamente o benestar e o futuro dos seus membros. Por iso un apoio adecuado e a posta en marcha de programas específicos son unha peza fundamental para construír un futuro máis próspero e seguro.